Bασικες αρχές παιδοκεντρικού σχεδιασμού & αυτιστικό φάσμα
ΠΑΙΔΟΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΑΥΤΙΣΤΙΚΟ ΦΑΣΜΑ 23 βασικές αρχές παιδοκεντρικού σχεδιασμού παιδικών χώρων, για παιδιά στο αυτιστικό φάσμα & όχι μόνο
Στο παρόν άρθρο θα κάνουμε μια περιγραφή των οδηγιών παιδοκεντρικού σχεδιασμού που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό χώρων για παιδιά που ανήκουν στο αυτιστικό φάσμα. Αυτό που αξίζει να επισημανθεί, είναι ότι μετά από αρκετά χρόνια έρευνας και μελέτης, είναι κοινή διαπίστωση ότι πολλές από τις σχεδιαστικές αρχές που περιλαμβάνονται είναι επωφελείς για όλους τους παιδικούς χώρους και όχι μόνο για χώρους για παιδιά που ανήκουν στο αυτιστικό φάσμα.
Ακολουθούν 23 βασικές σχεδιαστικές αρχές για παιδικούς χώρους με παιδιά στο αυτιστικό φάσμα:
- Η συνολική εικόνα να παρέχει μια αίσθηση ηρεμίας και τάξης
- Καλά επίπεδα φυσικού φωτός και αερισμού
- Κατάλληλη σκίαση στα παράθυρα
- Εξειδικευμένη μελέτη τεχνητού φωτισμού
- Όχι πολλές πληροφορίες/λεπτομέρειες στους χώρους
- Καλή αναλογία τ.μ./χρήστη στη χωρική διαμόρφωση των λειτουργιών των χώρων
- Οι καμπύλες γραμμές στον σχεδιασμό βοηθούν στην ομαλή ροή του χώρου, χωρίς το στοιχείο της έκπληξης Ασφάλεια (εξασφάλιση ότι οι αυτιστικοί άνθρωποι είναι ασφαλείς στο περιβάλλον τους)
- Ανθεκτικά φυσικά υλικά
- Σαφής διαχωρισμός χωρικών ζωνών/ορίων αντίστοιχα με τις δραστηριότητες
- Αλλά και παράλληλα μεγάλη ευελιξία στον χώρο, για την εύκολη αναδιαμόρφωσή τους
- Δημιουργία — ανάλογα με τους χρήστες — τουλάχιστον ενός Sensory Room
- Οργάνωση παιχνιδιών/βιβλίων που δεν χρησιμοποιούνται συχνά, με σαφή αναγνώριση με ετικέτες
- Μερικές φορές χαμηλή αποθήκευση των παιχνιδιών/δραστηριοτήτων
- Καλής ποιότητας ακουστική χώρου
- Εξειδικευμένη χρωματική μελέτη
- Εύκολη κυκλοφορία/πρόσβαση ανάμεσα στα διαφορετικά δωμάτια του κτιρίου
- Όσο το δυνατόν μικρότεροι διάδρομοι
- Καλή σήμανση όλων των χώρων
- Ομαλή σύνδεση εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο/φυσικό περιβάλλον
- Φυτά εσωτερικού χώρου σε συγκεκριμένες θέσεις
- Διαμόρφωση κατάλληλου αυλείου χώρου, ώστε τα παιδιά να έχουν τη δυνατότητα να συνδέονται με τη φύση καθημερινά
- Η ένταξη του στοιχείου του νερού είναι βασική μέθοδος χαλάρωσης
Το να καθιερώσουμε την ένταξη παιδοκεντρικού σχεδιασμού σε χώρους για παιδιά στο αυτιστικό φάσμα ως προτεραιότητα στον σχεδιασμό, είναι ένα απαραίτητο βήμα που θα μπορούσε να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης των παιδιών και ενδεχομένως να μας ωθήσει σε μια νέα εποχή αρχιτεκτονικής.
Μαρίλη Βουλτσάκη, Αρχιτέκτων Μηχ/κος Α.Π.Θ., με εξειδίκευση στην Παιδοψυχολογία Ε.Κ.Π.Α. /
Πηγές: Teresa Whitehurst (2006), Donna Williams (1996), Andrew Lester / Aitken Turnbull Architects, Magda Mostafa (2008)