Πώς ωφελούμαστε όλοι, όταν σχεδιάζουμε για την Νευροδιαφορετικότητα:
Παρατηρώντας μέσα από την εμπειρία μας στο σχεδιασμό και δημιουργία διάφορων χώρων με παιδοκεντρικό σχεδιασμό, αλλά και χωρών (δημόσιων ή ιδιωτικών) για παιδιά με νευροδιαφορετικότητα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή στοιχείων του Sensory Design σε όλους τους χώρους για παιδιά (και όχι μόνο για παιδιά), έχει πολλαπλά οφέλη σε όλους τους χρήστες των χώρων.
Ξεκινώντας με την παραδοχή ότι τα άτομα με διαφορές στην αισθητηριακή επεξεργασία τείνουν να επεξεργάζονται τα πάντα -ενώ κάποιος με νευροτυπικό εγκέφαλο μπορεί να φιλτράρει πράγματα που δεν είναι σχετικά-. H απλοποίηση στο interior design των χώρων προσφέρει μια εμπειρία στο χρήστη (νευροτυπικό ή νευροδιαφορετικό) που οδηγεί στην αρμονία των συναισθημάτων.
Εάν εξαιρέσουμε περιπτώσεις που αφορούν παιδιά στο αυτιστικό φάσμα, όπου εκεί συνήθως, έχουμε προσθήκη πολύ εξειδικευμένων σχεδιαστικών παρεμβάσεων ανάλογα την περίπτωση (Autism Design, το οποίο είναι ένα κομμάτι της Neurodiversity Architecture), οι παρακάτω παράμετροι μπορούν να ενταχθούν σε κάθε χώρο, Mε αυτή την υπηρεσια που παρεχει το αρχιτεκτονικο γραφειο μας, αναβαθμίζουμε τον παιδοκεντρικο σχεδιασμο, ενσωματωντας στοιχεια Sensory Design:
- ‘Αυστηρα΄ καθαρα σχηματα στην επιλογη υλικων
Οι ‘ξεκαθαρες’ γραμμες στους τοιχους, τα ειδικα δαπεδα, αντικραδασμικα, απαλα στην υφη, χωρις πολλες σχηματικες λεπτομερειες κ.α.) βοηθουν τον εγκεφαλο να συγκεντρωθει πιο ευκολα και γρηγορα, χωρις να αποσπαστει σε επεξεργασια επιπροσθετων πληροφοριων - Απαλα Χρώματα και μοτίβα (κατά περιπτωση)
Η αισθητηριακή μείωση από ερεθισματα, όπως χωροι χωρίς καθολου χρωματικα μοτίβα, χρώματα απαλων αποχρωσεων, χωρίς εντονες αντίθεσεις μπορεί να είναι μια χρήσιμη προσέγγιση για ορισμένους χωρους για αυτιστικά άτομα. Αντιθετα σε ανθρωπους με ΔΕΠΥ μπορεί να χρειάζεται αισθητηριακή διέγερση για να μπορεσουν να εστιάσουν, π.χ. 3 τοιχοι με μονοχρωμια σε ουδετερο γκρι και ενας τοιχος με απαλη αποχρωση σε χρωμα
Ο αισθητηριακός σχεδιασμός (Sensory Design), δεν σημαίνει μονοτονος σχεδιασμος. Πρέπει να τροφοδοτήσουμε τις αισθήσεις για να δημιουργήσουμε το σωστό συναίσθημα για ένα συγκεκριμενο χωρο και στη συνέχεια να ορίσουμε ζώνες για να ορίσουμε αυτά τα συναισθήματα. - Ενταξη της Φύσης , ενσωματώνοντας φυτά εσωτερικού χώρου, φυσικά υλικά και υφάσματα που αναπνεουν, όπως λινό και βαμβάκι ενισχυουμε τη σύνδεση με τη φύση με τις αναριθμητες θετικες συνεπειες. Εχει επιβεβαιωθει ότι η απομακρυνση του ανθρωπου σε καθημερινη βαση από τη φυση ή η ελλειψη φυσικων στοιχειων στο χωρο μας, προκαλει εντονες στρεσογονες καταστασεις και δυσάρεστα συναίσθηματα.
- Όσφρηση – Φυσικος Αερισμος
Εάν μπορουσαμε να ειχαμε μια υποτιθεμενη ιεραρχια στις ανθρωπινες αισθησεις, η πιο ισχυρή αίσθηση των ανθρώπων είναι η όσφρηση. Στο σχεδιασμο των χωρων αυτό μεταφραζεται σε χωρους με δυνατοτητα μονιμου φυσικου αερισμου, αποφυγη συνθετικων αρωματικων χωρων κ.α. - Οραση – Ελεγχομενος Φωτισμος –Ειδικη Μελετη Φωτισμου
Η καταλληλη μελετη φωτισμου στο Sensory Design, περιλαμβανει πολλες ‘στρωσεις’ φωτισμου: ισορροπια φυσικου & τεχνητου φωτισμου, χρηση αισθητηριακου φωτισμου με τον αντιστοιχο εξοπλισμο και οπωσδηποτε τη δυνατοτητα ελεγχου και προσαρμογης του φωτισμου (διακοπτες ρυθμισης φωτεινοτητας) στις αντιστοιχες αναγκες που προκυπτουν στη καθημερινη λειτουργια του χωρου. - Ελαχιστοποιηση του Θορυβου
Η μειωση τοσο του εξωτερικου, οσο και του εσωτερικου θορυβου συντελει καθοριστικα στον αισθητηριακο σχεδιασμο (Sensory Design). Στον εξωτερικο χωρο η φυτευση καταλληλων δεντρων κ.α. , και στον εσωτερικο η προσθηκη ακουστικων πανελ, ηχοαπορροφητικων υλικων-ειδικα δαπεδα, ακομα και στο φωτιστικο εξοπλισμο- υφασματα με απαλες υφες (σκιαστρα/κουρτινες, έπιπλα κ.α.) βοηθουν σημαντικα στη σωστη ακουστικη του χωρου. Ιδιαιτερη προσοχη στις επιπλεον πηγες θορυβου όπως air-condition, ηλ/κες συσκευες κουζινας κ.α.
Όταν σχεδιαζουμε χωρους με στοιχεια Neurodiversity Architecture, δημιουργουμε το φοντο, ώστε τελικα να ωφεληθουν ολοι οι χρηστες του χωρου. Οι ανθρωποι με νευροδιαφορετικοτητα μας δινουν την αφορμη να καλυτερευσουμε το χωρο που ζουμε και την ποιοτητα ζωης μας.
